Εχθρός των δοντιών είναι τα μικρόβια και οι τοξίνες που παράγουν. Πάνω στα δόντια μας δημιουργείται ένα αόρατο κολλώδες στρώμα, η μικροβιακή πλάκα. Τα μικρόβια της πλάκας διασπούν το άμυλο των τροφών και παράγουν οξέα, που διαλύουν την αδαμαντίνη του δοντιού (το σμάλτο) προκαλώντας τερηδόνα.

Η πλάκα με τα άλατα του σάλιου σκληραίνει και γίνεται πέτρα, η λεγόμενη τρυγία. Αν αυτή παραμείνει στο στόμα μας για μεγάλο διάστημα δημιουργούνται σοβαρές παθήσεις όπως είναι η περιοδοντίτιδα, η οποία πολλές φορές δεν συνοδεύεται με πόνο ή άλλα εμφανή συμπτώματα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην απώλεια των δοντιών με την πάροδο του χρόνου.

Η καλύτερη άμυνα απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους είναι πρωτίστως η σωστή υγιεινή και ο περιοδικός έλεγχος από τον οδοντίατρο μας.

Πρώτο και σημαντικό βήμα είναι το σωστό βούρτσισμα. Αυτό πρέπει να γίνεται τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα πρωί και βράδυ. Ιδανικό βεβαίως είναι το βούρτσισμα μετά από κάθε γεύμα.

Σημαντικό είναι ότι το πρωινό βούρτσισμα των δοντιών δεν είναι απαραίτητο να γίνεται αμέσως μόλις ξυπνήσουμε αλλά μετά το πρόγευμα, καθώς τα υπολείμματα της τροφής που παραμένουν ανάμεσα και πάνω στα δόντια είναι, κατά κύριο λόγο, η αιτία για τις περισσότερες βλάβες των δοντιών. Απολύτως απαραίτητο επίσης είναι το βούρτσισμα πριν κοιμηθούμε αφού κατά τη διάρκεια του ύπνου μειώνεται σημαντικά η ποσότητα του σάλιου και η αντιμικροβιακή δράση του.

Το σωστό βούρτσισμα

Το βιαστικό βούρτσισμα των 30" δεν καθαρίζει, δίνει απλώς μια αίσθηση φρεσκάδας. Χρειαζόμαστε τουλάχιστον δύο λεπτά για ένα σωστό βούρτσισμα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα την κατάσταση και την ανατομία της οδοντοστοιχίας μας, μπορεί να χρειαστεί ακόμα περισσότερος χρόνος, αυτό θα μας το πει ο οδοντίατρος μας.

• Κατά το βούρτσισμα προσπαθήστε να νοιώσετε τις κινήσεις του χεριού σας και τον τρόπο που ακουμπά η βούρτσα στα δόντια και κινείται πάνω σε αυτά.
• Ακουμπήστε την οδοντόβουρτσα οριζόντια πάνω στα δόντια δίνοντας της κλίση προς τα ούλα, με γωνία περίπου 45 μοιρών.
• Αρχίστε μικρές, περιστροφικές κινήσεις, προσπαθώντας να αισθάνεστε κάθε δόντι που καθαρίζετε. Σημαντικό είναι να νοιώθετε ότι οι τρίχες της οδοντόβουρτσας μπαίνουν ελαφρά μέσα στην οδοντική σχισμή, τη σχισμή δηλαδή ανάμεσα στο ούλο και στο δόντι.
• Κάντε γρήγορες κοφτές κινήσεις επιμένοντας σε κάθε δόντι ξεχωριστά.
• Αφού βουρτσίσετε την εξωτερική επιφάνεια των δοντιών, πάνω και κάτω, κάνετε το ίδιο και στις γλωσσικές επιφάνειες δηλαδή την εσωτερική επιφάνεια των δοντιών.
• Στην γλωσσική επιφάνεια των μπροστινών δοντιών, πάνω και κάτω, η οδοντόβουρτσα τοποθετείται κάθετα και όχι οριζόντια.
• Τελευταίες καθαρίζονται οι μασητικές επιφάνειες των δοντιών με κινήσεις μπρος - πίσω. Δώστε έμφαση σε σημεία δύσκολα, όπως στραβά συνωστισμένα δόντια, στους φρονιμίτες που αρχίζουν να προβάλλουν από τα ούλα.
• Τέλος καθαρίζουμε και τη ράχη της γλώσσας είτε με την οδοντόβουρτσα είτε με την ειδική ξύστρα καθαρισμού γλώσσας.

Το βούρτσισμα όσο σωστά κι αν γίνεται δεν μπορεί να καθαρίσει τα σημεία ανάμεσα στα δόντια, τα μεσοδόντια διαστήματα, εκεί που ακουμπάει το ένα με το άλλο δόντι. Είναι κρίσιμα σημεία από όπου ξεκινούν πάρα πολλές τερηδόνες. Στα σημεία αυτά πρέπει να χρησιμοποιούμε το οδοντικό νήμα ή τα μεσοδόντια βουρτσάκια. Συμπληρωματικά του βουρτσίσματος είναι η χρήση του στοματικού διαλύματος κατά προτίμηση χωρίς αλκοόλη ώστε να μην είναι καυστικό για το βλεννογόνο. Το φθόριο που περιέχουν αποτελεί μια επιπλέον ασπίδα προστασίας κατά της τερηδόνας ενώ ορισμένα περιέχουν και ειδικούς αντιμικροβιακούς παράγοντες για την αντιμετώπιση των φλεγμονωδών νόσων του στόματος, όπως χλωρεξειδίνη κλπ.

Η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο μία με δύο φορές το χρόνο έχει ουσιαστική σημασία, όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των νόσων του στόματος αλλά και τη σωστή πρόγνωση και διατήρηση του αποτελέσματος. Ο οδοντίατρος θα ελέγξει σχολαστικά την κατάσταση των δοντιών, των ούλων και γενικά όλης της στοματικής κοιλότητας. Αν χρειαστεί θα προβεί στην λήψη μιας σειράς μικρών ακτινογραφιών για να εντοπίσει βλάβες των δοντιών που δεν μπορούν να διαπιστωθούν με μια απλή εξέταση. Με τις συχνές επισκέψεις μπορούμε να ανιχνεύσουμε την τερηδόνα όσο είναι σε αρχικό στάδιο πριν επεκταθεί. Είναι αναγκαίο και προτιμότερο να θεραπεύουμε μια αρχόμενη τερηδόνα ή μια αρχόμενη φλεγμονή στα ούλα πριν εξελιχθεί σε άλλες βαριές μορφές παθήσεων των ούλων όπως ουλίτιδα και στη συνέχεια περιοδοντίτιδα.

Να θυμάστε ότι ένα παραμελημένο στόμα μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία λοιμώξεων οι οποίες ενδεχομένως να απειλήσουν γενικότερα την υγεία του οργανισμού μας.

Επιπλέον ένας μεγάλος αριθμός ασθενειών δίνουν πολλές φορές τα πρώτα συμπτώματα από τη στοματική κοιλότητα . Η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο μπορεί να βοηθήσει να ανακαλύψετε έγκαιρα κάποια άλλη πάθηση που σας ταλαιπωρεί ή θα σας ταλαιπωρήσει αργότερα.

Δε θα πρέπει επίσης να ξεχνάτε ότι τα δόντια με τερηδόνα, τα σφραγίσματα που έχουν αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου και οι νόσοι του περιοδοντίου, η ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα, προκαλούν κακοσμία του στόματος με δυσάρεστα επακόλουθα στην ψυχολογία, τόσο τη δική μας όσο και του άμεσου περιβάλλοντος μας. Επιπρόσθετα, η μάσηση της τροφής με δόντια λιγότερα από το φυσιολογικό αριθμό, δεν γίνεται σωστά, με αποτέλεσμα όταν παρατείνεται και αμελείται η κατάσταση να δημιουργείται πρόβλημα στο στομάχι, το οποίο δυσκολεύεται να χωνέψει την τροφή.

Ακόμα η ίδια κατάσταση συχνά οδηγεί σε ανώμαλες κινήσεις της γνάθου με αποτέλεσμα η άρθρωση της γνάθου, η κροταφογναθική διάρθρωση, να αρχίσει να καταστρέφεται δίνοντας συμπτώματα όπως θορύβους, δυσκολία στο άνοιγμα και το κλείσιμο του στόματος και έντονο πόνο.

Όσο καλή και αν είναι η φροντίδα του στόματος μας, με τη μέθοδο στοματικής υγιεινής που ακολουθούμε, χρειάζεται και μια συντονισμένη επαφή με τον οδοντίατρο σε τακτά διαστήματα για ένα γενικό έλεγχο αλλά και οδοντιατρικό καθαρισμό.